STACJA KONTROLI POJAZDÓW

  • posiada siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Polski,
  • nie jest przedsiębiorcą w stanie likwidacji lub upadłości,
  • nie był prawomocnie skazany za przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub przeciwko dokumentom,
  • zatrudnia uprawnionych diagnostów,
  • posiada wyposażenie kontrolno-pomiarowe oraz warunki lokalowe gwarantujące wykonywanie odpowiedniego zakresu badań technicznych pojazdów zgodnie ze szczegółowymi warunkami przeprowadzania tych badań,
  • posiada poświadczenie zgodności wyposażenia i warunków lokalowych z wymaganiami, odpowiednio do zakresu przeprowadzanych badań wpisanego do rejestru przedsiębiorców prowadzących stację kontroli pojazdów.
    Wymagania jakie powinny spełniać stacje zostały określone w Rozporządzeniu Ministra Transportu i Budownictwa w sprawie szczegółowych wymagań w stosunku do stacji przeprowadzających badania techniczne pojazdów (Dz.U. Nr 40 z 2006 r.). Wymagania te obejmują m.in. następujące grupy zagadnień:
  • wymagania ogólne dla stacji kontroli pojazdów,
  • lokalizacja, wielkość, podział oraz jakość wykonania stanowiska kontrolnego,
  • wyposażenie kontrolno-pomiarowe,
  • wyposażenie technologiczne,
  • wymagania dotyczące stanowiska zewnętrznego,
  • wykaz obowiązujących przepisów prawnych,
  • dodatkowe wymagania dla niektórych przyrządów i urządzeń.
    Zagadnienia dotyczące wyposażenia kontrolno-pomiarowego wynikają z obecnie obowiązującej metodyki badań. Natomiast problematyka związana z warunkami budowlanymi i wyposażeniem technologicznym jest zawarta także w innych obowiązujących aktach prawnych.
    Projekt wstępny stacji powinien przede wszystkim zawierać:
  • wytyczne zagospodarowania terenu,
  • określenie rodzaju i liczby wykonywanych w stacji usług,
  • określenie powierzchni: stanowiska kontrolnego, biurowych i socjalnych,
  • wyszczególnienie wyposażenia kontrolno-pomiarowego,
  • wyszczególnienie wyposażenia technologicznego (instalacje: elektryczna, wodna, kanalizacyjna, wentylacyjna, sprężonego powietrza, centralnego ogrzewania),
  • wytyczne dotyczące zabezpieczeń przeciwpożarowych, bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony środowiska,
  • wytyczne dotyczące stanowiska zewnętrznego do pomiarów akustycznych,
  • wymagania budowlane i inne.
    Projekt technologiczny stacji kontroli pojazdów wymaga uzyskanie różnych opinii, z których najważniejsze to:
  • opinia o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu,
  • opinia sanitarna,
  • opinia o uciążliwości stacji dla środowiska naturalnego i inne.
    Ustawa – Prawo o ruchu drogowym określa w art. 83 ust. 3, że przedsiębiorca prowadzący badania techniczne pojazdów powinien posiadać poświadczenie zgodności wyposażenia i warunków lokalowych z wymaganiami, odpowiednio do zakresu przeprowadzanych badań wpisanego do rejestru przedsiębiorców prowadzących stację kontroli pojazdów. Poświadczenie wydaje, za opłatą, w drodze decyzji Dyrektor Transportowego Dozoru Technicznego, po dokonaniu sprawdzenia stacji kontroli pojazdów. Poświadczenie zachowuje ważność do czasu zmiany stanu faktycznego, dla którego zostało wydane, nie dłużej niż przez 5 lat od daty jego wydania.
  1. Podstawowe stacje kontroli pojazdów – w zakresie:
    a) sprawdzenia oraz oceny prawidłowości działania poszczególnych zespołów i układów pojazdu, w szczególności pod względem bezpieczeństwa jazdy i ochrony środowiska,
    b) badań technicznych określonych wyżej oraz niektórych badań technicznych, o których mowa w pkt. 2, jeśli stacja posiada zezwolenie starosty na wykonywanie tych badań wydane przed dniem wejścia w życie ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej;
  2. Okręgowe stacje kontroli pojazdów – w zakresie badań technicznych określonych dla podstawowych stacji kontroli pojazdów (pkt.1, lit. a) oraz w zakresie badań:
  • co do zgodności z warunkami technicznymi autobusu, którego dopuszczalna prędkość na autostradzie i drodze ekspresowej wynosi 100 km/h,
  • pojazdu przeznaczonego do przewozu towarów niebezpiecznych,
  • pojazdu przystosowanego do zasilania gazem,
  • pojazdu zarejestrowanego po raz pierwszy za granicą (przed rejestracją w kraju),
  • pojazdu zabytkowego,
  • pojazdu marki “SAM”,
  • pojazdu, w którym dokonano zmian konstrukcyjnych lub wymiany elementów powodujących zmianę danych w dowodzie rejestracyjnym,
  • pojazdu skierowanego na badania techniczne przez organ kontroli ruchu drogowego lub starostę,
  • pojazdu sprowadzonego z zagranicy i noszącego ślady uszkodzeń lub którego stan techniczny wskazuje na naruszenie elementów nośnych konstrukcji pojazdu, mogących stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego.
    Starosta może wyrazić zgodę na umieszczanie nadanych cech identyfikacyjnych pojazdu przez stację kontroli pojazdów.
    Badania techniczne pojazdów powinny być wykonywane zgodnie z przepisami w sprawie zakresu i sposobu przeprowadzania badań technicznych pojazdów oraz wzorów dokumentów stosowanych przy tych badaniach (Dz. U. Nr 227 z 2003 r., z późn. zm.).
    Starosta sprawuje nadzór nad stacjami kontroli pojazdów. Co najmniej raz w roku starosta przeprowadza kontrolę stacji w zakresie: zgodności z obowiązującymi wymaganiami, prawidłowości wykonywania badań technicznych pojazdów oraz prawidłowości prowadzenia wymaganej dokumentacji. Starosta może powierzyć, w drodze porozumienia, czynności kontrolne Dyrektorowi Transportowego Dozoru Technicznego.
  • szczegółowe wymagania w stosunku do diagnostów,
  • program szkolenia,
  • zasady prowadzenia egzaminu,
  • wzory obowiązujących dokumentów.
    Wprowadzono jednakowe wymagania dotyczące wykształcenia oraz udokumentowanej praktyki zawodowej w stosunku do diagnostów pracujących w podstawowych i okręgowych stacjach kontroli pojazdów.
    Uprawnieni diagności wykonujący w stacjach badania techniczne pojazdów powinni spełnić następujące wymagania:
  • wyższe wykształcenie techniczne o specjalności samochodowej i 2 lata praktyki w stacji obsługi pojazdów lub w zakładzie/warsztacie naprawy pojazdów na stanowisku naprawy lub obsługi pojazdów albo
  • średnie wykształcenie techniczne o specjalności samochodowej i 4 lata praktyki w stacji obsługi pojazdów lub w zakładzie/warsztacie naprawy pojazdów na stanowisku naprawy lub obsługi pojazdów,
  • ukończone szkolenie zgodne z obowiązującym programem szkolenia,
  • zdany z wynikiem pozytywnym egzamin kwalifikacyjny.
    Uwaga: W przypadku wykształcenia technicznego o specjalności innej niż samochodowa praktyka powinna być dwukrotnie dłuższa.
  • zachowują te uprawnienia w zakresie, na jaki zostały wydane oraz uznaje się ich za spełniających wymagania określone w rozporządzeniu,
  • mogą uzyskać uprawnienia do przeprowadzenia nowych rodzajów badań pojazdów (w przypadku, gdy nie posiadali dotychczas wszystkich uprawnień).
  • ławę pomiarową – pozioma powierzchnia przeznaczona bezpośrednio do przeprowadzania badań technicznych pojazdów,
  • powierzchnię roboczą – powierzchnia znajdująca się po obu stronach ławy pomiarowej lub podnośnika o szerokości co najmniej 0,7 m na stronę, bez elementów konstrukcji budowlanych i zamontowanych na stałe urządzeń i przyrządów,
  • powierzchnię pomocniczą mieszczącą urządzenia i przyrządy – stanowi pozostałą część stanowiska kontrolnego o łącznej szerokości co najmniej 1 m (może być rozmieszczona niesymetrycznie i mogą na niej występować elementy budowlane),
  • kanał przeglądowy lub urządzenie do podnoszenia całego pojazdu (z podnośnikiem osi pojazdu),
  • wyposażenie kontrolno-pomiarowe,
  • wyposażenie technologiczne.
  • kanału przeglądowego o co najmniej 2 m albo,
  • podnośnika cało-pojazdowego o co najmniej 1,5 m.
    W przypadku, gdyby sposób wykonania badania, wynikający z rozmieszczenia urządzeń i przyrządów, wymagał większej długości, to stanowisko kontrolne powinno być odpowiednio przedłużone.
    Z przepisów ogólnych dotyczących stanowisk obsługowo-naprawczych samochodów wynika, że w celu zapewnienia wystarczającej wielkości pola roboczego wokół pojazdu na stanowisku kontrolnym konieczne jest zachowanie odległości 1,5 m między pojazdem a bramą i między pojazdami stojącymi jeden za drugim.
  • 3,8 m – dla stacji badających pojazdy o dmc do 3,5 t (i przyczepy),
  • 4,2 m – dla stacji badających pojazdy o dmc powyżej 3,5 t (i przyczepy).
    Po uwzględnieniu powierzchni pomocniczej łączna szerokość stanowiska kontrolnego nie może być mniejsza niż:
  • 4,8 m – dla stacji badających pojazdy o dmc do 3,5 t (i przyczepy),
  • 5,2 m – dla stacji badających pojazdy o dmc powyżej 3,5 t (i przyczepy).
  • 3,3 m – dla stacji badających pojazdy o dmc do 3,5 t (i przyczepy),
  • 4,2 m – dla stacji badających pojazdy o dmc powyżej 3,5 t (i przyczepy).
    W przypadku wyposażenia stacji w podnośnik wysokość pomieszczenia w miejscu przewidzianym do podnoszenia całego pojazdu powinna wynosić co najmniej:
  • 4,6 m – dla stacji badających pojazdy o dmc do 3,5 t (i przyczepy),
  • 5,7 m – dla stacji badających pojazdy o dmc powyżej 3,5 t (i przyczepy).
    W myśl ogólnych przepisów bezpieczeństwa pracy wysokość pomieszczenia – poza miejscem podnoszenia pojazdu – nie powinna być mniejsza niż 3,3 m (pomieszczenia pracy stałej, w których mogą występować szkodliwe dla zdrowia substancje, np. gazy spalinowe).
  • wysokość – 4,1 m (dopuszcza się 3,1 m dla stacji badających wyłącznie pojazdy o dmc do 3,5 t i przyczepy);
  • szerokość – 3,4 m.
    Podłoga i ściany stanowiska kontrolnego do wysokości co najmniej 1,8 m, nawierzchnia i ściany kanału przeglądowego oraz nawierzchnia ław pomiarowych powinny być łatwo zmywalne.
  1. Ławy pomiarowe
    Ława pomiarowa to pozioma powierzchnia przeznaczona bezpośrednio do przeprowadzania badań technicznych pojazdów. Ustalono wymagania dotyczące wymiarów ławy pomiarowej i dopuszczalnego odchylenia od poziomu.
    Określono minimalną długość ław w zależności od rodzaju badanych pojazdów i przyczep. Długość ław nie powinna być mniejsza niż:
  • 5 m – w przypadku badania pojazdów o dmc do 3,5 t,
  • 8 m – gdy badane są pojazdy o dmc powyżej 3,5 t.
    Szerokość ław mierzona między krawędziami zewnętrznymi nie powinna być mniejsza niż 2,4 m w przypadku badania pojazdów o dmc do 3,5 t oraz 2,8 m dla pozostałych pojazdów. Rozstaw krawędzi wewnętrznych powinien odpowiadać szerokości kanału przeglądowego.
    Ze względu na dokładność pomiarów ława powinna być pozioma, a dopuszczalne odchylenie od poziomu nie powinno przekraczać 3 mm/m przy badaniach pojazdów o dmc do 3,5 t oraz 4 mm/m – dla pozostałych pojazdów.
    Urządzenie do podnoszenia całego pojazdu może stanowić część składową ławy pomiarowej, a jego rampy najazdowe muszą wówczas odpowiadać określonym wyżej warunkom.
  1. Kanał przeglądowy
    Ważnym elementem stanowisk kontrolnych jest kanał przeglądowy. Długość kanału mierzona na poziomie ławy pomiarowej, pomniejszona o długość schodów, nie może być mniejsza niż:
  • 6 m – dla stacji badających pojazdy o dmc do 3,5 t i przyczepy,
  • 12 m – dla stacji badających pojazdy o dmc powyżej 3,5 t,
  • 18 m – dla stacji badających pojazdy o dmc powyżej 3,5 t i przyczepy.
    Szerokość kanału mierzona na poziomie ławy pomiarowej powinna się mieścić w granicach 0,6-0,9 m w przypadku badania pojazdów o dmc do 3,5 t (i przyczep) oraz 0,7-1,0 m dla pozostałych pojazdów (i przyczep). Wymagania bezpieczeństwa pracy dotyczące przejść określają szerokość przejścia w świetle na 0,75 m. Dopuszczalne jest zawężenie światła przejścia do 0,50 m (np. między segmentami urządzenia rolkowego zabudowanego w kanale). Głębokość kanału przeglądowego powinna zapewniać dogodne warunki pracy i wynosić 1,3-1,8 m. Nie zróżnicowano wymiarów dla stanowisk do badania pojazdów o dmc do i powyżej 3,5 t. Wymagania dotyczące bezpieczeństwa pracy określają, że minimalna wysokość przejścia powinna wynosić 2 m (w uzasadnionych przypadkach dopuszcza się 1,8 m). Biorąc pod uwagę pojazdy o dmc powyżej 3,5 t ustalono, że minimalny ich prześwit wynosi 0,17-0,5 m. Wobec tego optymalna głębokość kanału przeglądowego dla pojazdów o dmc powyżej 3,5 t powinna wynosić 1,63 m. Dla pojazdów o dmc do 3,5 t kanał przeglądowy spełniający powyższe warunki powinien mieć praktycznie głębokość 1,7 m. Kanał przeglądowy ma zapewnić wygodną kontrolę pojazdu oraz łatwość wejścia i wyjścia. Kanał powinien spełniać wiele dodatkowych warunków, m.in. musi mieć:
  • odprowadzenie ścieków oraz co najmniej nawiewną wentylację,
  • oświetlenie rozproszone oświetlające miejsce pracy oraz oświetlenie skupione (lampa przenośna lub na elastycznym wysięgniku) o bezpiecznym napięciu zasilania,
  • półki wewnętrzne na narzędzia i klucze,
  • powierzchnie pokryte łatwo zmywalnym materiałem,
  • urządzenie do podnoszenia osi pojazdu o udźwigu co najmniej 20 kN dla stacji badających pojazdy o dmc do 3,5 t (i przyczepy) lub 115 kN dla pojazdów o dmc powyżej 3,5 t (i przyczep); zainstalowanie podnośników osi wymaga uzbrojenia ścian kanału (należy uwzględnić możliwość 25 proc. przeciążenia); powinno być możliwe ustawienie podnośnika osi pojazdu również między obrotnicami,
  • zintegrowany system wentylacji i oświetlenia.
    Kanał przeglądowy może być zastąpiony urządzeniem do podnoszenia całego pojazdu. Wybór pomiędzy kanałem przeglądowym a podnośnikiem diagnostycznym ma wpływ na wielkość powierzchni, kubaturę pomieszczenia, a także koszty inwestycyjne. Z przeprowadzonych analiz wynika, że koszt wykonania stacji kontroli pojazdów z zastosowaniem kanału jest większy o około 10 do 20 proc. w porównaniu z wykorzystaniem podnośnika diagnostycznego, który zapewnia przy tym szybszą, bezpieczniejszą oraz wygodniejszą kontrolę pojazdu. Obecnie podnośniki diagnostyczne stosuje się najczęściej do badania samochodów o dmc do 3,5 (4,2) t, natomiast kanały przeglądowe do badania pozostałych pojazdów.